7440 sayılı Vergi Affı Kanunundan Yararlanılarak Gelir Stopaj ve Kurumlar Stopaj Vergi Artırımı
7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (Bundan böyle “Af Kanunu” veya “Kanun” olarak anılacaktır) 12.03.2023 tarih ve 32130 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Kanunun geçerlik tarihi yukarıda belirtilen yayım tarihidir.
Aşağıda, kapsam bölümünde hususlarla sınırlı olarak, açıklamalar yapılacaktır.
1- KAPSAM
Bültenin konusu Vergi Affı Kanununa uygun olarak gelir ve kurumlar stopaj vergisi artırımıdır.
2- GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİSİ ARTIRIMI
Mükellefler beyan ettikleri gelir stopaj vergisi ve kurumlar stopaj vergisi matrahları üzerinden belirtilen oranlarda ek stopaj vergilerini beyan ve ödedikleri takdirde, ilgili vergi dönemleri bu vergi türleri açısından vergi incelemesine tabi olmayacaktır.
Ancak, ilgili dönemler için daha önce muhtasar beyanname verilmemiş veya eksik verilmiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte ilgili vergi türleri için beyanda bulunulmamış olması halinde; belirtilen asgari tutarda stopaj matrahı beyan ederek, beyan edilen bu matrahlar üzerinden belirtilen asgari vergileri ödeyerek, bu vergilerle ilgili vergi incelemesinden muaf olma olanağından yararlanmaları mümkündür.
Vergi stopaj artırımı uygulaması aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Tablo 1: Gelir Stopaj Vergisi ve Kurumlar Stopaj Vergisi Artırımı |
Beyan Edilmiş Bulunan (İhtirazi Kayıtla Beyan Dahil) StopajaTabi Brüt Ödemeler Türleri | Beyan Edilmiş Gelir veya Kurumlar Stopajına Tabi Brüt Ödemeler Yıllık Toplamına Uygulanacak Vergi Oranı | Asgari Vergi |
| 2018 Yılı | 2019 Yılı | 2020 Yılı | 2021 Yılı | 2022 Yılı | |
1-Ücret Ödemeleri (GVK. Md. 94/1-1) | %6 | %5 | %4 | %3 | %2 | Bkz. Not 1 |
2-Serbest Meslek Ödemeleri (GVK. Md. 94/1-2) | %6 | %5 | %4 | %3 | %2 | Bkz. Not 2 |
3-Kira Ödemeleri (GVK Md. 94/1-5 ve KVK Md. 15/1-b) | %6 | %5 | %4 | %3 | %2 | Bkz. Not 3 |
4- Yıllara Sari İnşaat Onarım Hakediş Ödemeleri (GVK Md. 94/1-3 ve KVK Md. 15/-a ve 30/-a) | %1 | %1 | %1 | %1 | %1 | Bkz. Not 4 |
5- Kar Payı Ödemeleri (GVK Md. 94/1-6 ve KVK Md. 15/2, Md. 30/3) | %6 | %5 | %4 | %3 | %2 | Bkz. Not 5 |
YUKARIDAKİ TABLO İLE İLGİLİ NOTLAR:
NOT 1: Ücret stopajı ile ilgili olarak; ilgili yılda eksik muhtasar beyanname varsa veya hiç muhtasar beyanname verilmemiş ise;
En az bir döneme ilişkin muhtasar beyanname verilmiş olması halinde, beyan edilmiş ücret gayrisafi tutarlarının ortalaması alınmak suretiyle bir yıla iblağ edilerek, artırım vergisine esas matrah bulunur.
Hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması halinde, her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere en az;
o Bu Kanunun yayınlandığı 12.03.2023 tarihinden önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi,
o İlgili yıl için aylık prim ve hizmet belgeleri hiç verilmemiş ise, izleyen vergilendirme dönemlerinde ve bu Kanunun yayınlandığı 12.03.2023 tarihinden önce verilmiş ilk aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi,
o 12.03.2023 tarihine kadar aylık prim ve hizmet belgeleri hiç verilmemiş ise, en az iki işçi
çalıştırıldığı kabul edilmek ve ilgili yılın son döneminde geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı esas alınarak hesaplanan gelir (stopaj) matrahı üzerinden yukarıdaki tabloda belirtilen oranda gelir vergisi ödemek suretiyle bu Af Kanundan yararlanılır.
NOT 2: İlgili yılda hiç muhtasar beyanname verilmemiş ise veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen vergi türünün muhtasar beyannamede bulunmaması durumunda (serbest meslek ödemeleri ile ilgili olarak);
Af Kanunu ile ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarının %50’sini esas alınarak belirlenen gelir vergisi stopaj matrahları üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemeleri gerekir.
Tablo 2: Serbest Meslek Ödemeleri Asgari Vergi Artırımı |
Dönemler | Asgari Matrah (TL) | Uygulanacak Vergi Oranı |
-2018 Yılı İçin | 47.000 | %15 |
-2019 Yılı İçin | 49.800 | %15 |
-2020 Yılı İçin | 52.900 | %15 |
-2021 Yılı İçin | 56.200 | %15 |
-2022 Yılı İçin | 100.000 | %15 |
NOT 3: İlgili yılda hiç muhtasar beyanname verilmemiş ise veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen vergi türünün muhtasar beyannamede bulunmaması durumunda (gayrimenkul sermaye iradı niteliğindeki ödemelerle ilgili olarak);
Af Kanunu ile ilgili yıllar için geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan
gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir vergisi stopaj matrahları üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemeleri gerekir.
Tablo 3: Kira Ödemeleri Asgari Vergi Artırımı |
Dönemler | Asgari Matrah (TL) | Uygulanacak Vergi Oranı |
-2018 Yılı İçin | 37.600 | %15 |
-2019 Yılı İçin | 39.840 | %15 |
-2020 Yılı İçin | 42.320 | %15 |
-2021 Yılı İçin | 44.960 | %15 |
-2022 Yılı İçin | 80.000 | %15 |
NOT 4: İlgili yılda hiç muhtasar beyanname verilmemiş ise veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen vergi türünün muhtasar beyannamede bulunmaması durumunda (yıllara sari inşaat onarım işi niteliğindeki ödemelerle ilgili olarak);
Af Kanunu ile ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarının esas alınarak
belirlenen gelir vergisi stopaj matrahları üzerinden %3 oranında hesaplanan vergiyi ödemeleri gerekir.
Tablo 4: Yıllara Sari İnşaat Onarım Ödemeleri Asgari Vergi Artırımı |
Dönemler | Asgari Matrah (TL) | Uygulanacak Vergi Oranı |
-2018 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2019 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2020 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2021 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2022 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'İ | %15 |
NOT 5: İlgili yılda hiç muhtasar beyanname verilmemiş ise veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen vergi türünün muhtasar beyannamede bulunmaması durumunda (kar payları ödemeleriyle ilgili olarak);
Af Kanunu ile ilgili yıllar için belirlenmiş asgari matrah (KV) tutarının %80’i esas alınarak belirlenen gelir vergisi stopaj matrahları üzerinden %15 oranında hesaplanan vergiyi ödemeleri gerekir.
Tablo 5: Kar Payı Ödemeleri Asgari Vergi Artırımı |
Dönemler | Asgari Matrah (TL) | Uygulanacak Vergi Oranı |
-2018 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2019 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2020 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2021 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
-2022 Yılı İçin | Artırılan Kurumlar Vergisi Matrahının %80'i | %15 |
Diğer Hususlar:
Kar payı stopajı ile ilgili matrah artırımı hariç, yukarıda belirtilen gelir/kurumlar stopaj vergileri artırımda bulunulabilmek için, gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması zorunlu değildir.
İşe başlama veya işi bırakma nedeniyle kıst faaliyette bulunmuş mükellefler için, faaliyette bulunulan aylar için (ay kesirleri tam sayılarak) artırımdan yararlanılabilir.
Af Kanunun yayınlandığı dönemden önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.
Yukarıdaki kapsamda artırılan matrah veya vergiler, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet olarak kabul edilmez.
Bu kapsamda artırılan vergilere istisna veya indirim uygulanmaz.
3- MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI İLE İLGİLİ ORTAK HUSUSLAR
1. Başvuru Süresi
Matrah artırım başvurusunun 31.05.2023 tarihine kadar vergi dairesine yapılması gerekir.
2. Artırılan Vergi Tutarlarının Ödenmesi
Yukarıdaki şekilde ödenmesi gereken tutar hesaplandıktan sonra, bu tutarların peşin veya taksitler halinde ödenmesi imkanı da getirilmiştir.
Peşin ödenmesi (tamamının ilk taksit süresi içinde ödenmesi) durumunda, bu şekilde hesaplanan vergiden %10 indirim yapılır.
Ancak, bu tutarların taksitler halinde ödenmesi durumunda, bu şekilde hesaplanacak borç tutarının taksit sayısına göre bulunan bir katsayı ile çarpılarak artırımlı olarak ödenmesi gerekir. Katsayı ile çarpılarak artırılan bu tutarlar taksit sayısına bölünerek aylık dönemler halinde ve azami 12 eşit taksitler halinde ödenir. Taksit sayısı ve taksit sayısına ilişkin uygulanması gereken katsayılar aşağıdaki gibidir.
Tablo 8: Hesaplanan Vergilerin Ödeme Taksit Sayısı ve Taksitli Ödemede Uygulanacak Katsayı |
Taksit Sayısı | Matrah Artırımı Sonucu Hesaplanan Verginin Ödenecek Kısmı | Taksitli Ödenecek Vergiye Uygulanacak Artırım Katsayısı |
-Tek Taksitte Ödeme | %90'ı | - |
-İki-Oniki Eşit Taksitte Ödeme | Tamamı | 1,09 |
Yapılandırılan borç tutarlarının peşin veya ilk taksitinin 30.06.2023 tarihine
kadar, diğer taksitlerin de takip eden aylık dönemlerde ödenmesi gerekir.Vergi borçları için kredi kartıyla ödeme imkanı da tanınmıştır. Öte yandan, vergi iade alacakları bulunan mükellefler, yapılandırılan borçlarını bu iade alacaklarından mahsuben de ödeyebilirler.
Aşağıdaki hususlar da dikkate alınmalıdır:
Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz.
Matrah artırımında bulunulması, Vergi usul Kanununa göre defter belge ibraz ile ilgili yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.
Matrah artırımında bulunulmuş olması, Af Kanunun yayınlandığı yıllardan önce başlanılmış vergi inceleme ve takdir işlemlerine devam edilmesine engel değildir.
Ancak, daha önce başlamış olan bu inceleme ve takdir işlemlerinin, terkin ve iade işlemleri hariç, bu Kanunun yayımını izleyen 7 iş günü içerisinde (21 Mart 2023 tarihi itibariyle) sonuçlandırılması gerekir, aksi halde devam edilmez. Bu süre içinde sonuçlandırılan (yani inceleme raporu veya takdir komisyonu kararları vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilen) işlemler üzerine tarhiyat varsa tarhiyat farkı, matrah ve vergi artırımları ile birlikte değerlendirilir.
Matrah ve vergi artırımı nedeniyle verilen her beyanname için 1.000 TL damga vergisi ödenir.
Matrah ve vergi artırımı yapılan dönemlere ilişkin olarak, kanuni süresinde beyanname verilmediğinden bahisle usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası uygulanmaz.
Vergi Usul Kanununun 359 / b, ç fıkrasındaki suçu işlediği sabit olanlar (defter, kayıt ve belgeleri yok edenler vs.) matrah/vergi artırımından yararlanamazlar.