Kurumlar vergisi oranında 1 puanlık indirim (ihracat ve üretim faaliyetleri için)

22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 7351 sayılı “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Kurumlar Vergisi Kanununun 32’inci maddesinde yapılan değişiklikle kurumların;

1. ihracattan ve

2. üretim faaliyetlerinden

elde ettikleri kazanç kısımlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli olarak uygulanacaktır. Bu indirim 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elde edilen söz konusu kazançlar için geçerli olmaya başlamıştır. Özel hesap dönemine tabi kurumlar, 2022 yılında başlayan hesap dönemi kazançları için bu indirimden yararlanabilir.

Bu defa Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 14 Mayıs 2022 tarih ve 31835 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan “Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’inde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:20)” ile sözü geçen 1 puanlık kurumlar vergisi indiriminin uygulaması açıklanmış olup, aşağıda değinilecektir.

1 PUANLIK İNDİRİMDEN KİMLER HANGİ KAZANÇLARI İÇİN YARARLANABİLİR

1 puanlık kurumlar vergisi indiriminden;

1. İhracat yapan kurumlar; mal ve hizmet ihracatından elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olarak,

2. Hem sanayi sicil belgesine sahip olup hem de fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlar; üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olarak, yararlanabilirler.

Hizmet ihracından kasıt; yurtdışındaki müşteri için yapılan ve yurtdışında faydalanılan hizmetlerdir.

Aşağıdaki faaliyetlerden elde edilen kazançlar, zaten üretim faaliyeti kazancı kapsamında indirimden yararlanmıyorsa, mal ihracatı kapsamında 1 puanlık indirimden yararlanabilir;

• Serbest Bölgelere yapılan satışlar,

• Gümrüksüz satış mağazalarına yapılan satışlar,

• Yurtdışında satın alınıp Türkiye’ye getirilmeden yine yurtdışına satılan mallar

Ayrıca, sanayi sicil belgesi sahibi olanların bu belge kapsamındaki aşağıdaki faaliyet kazançları da “üretim faaliyeti” sayılarak 1 puanlık indirimden yararlanabilir;

• Yazılım,

• Bilişim,

• Vb.

ÜRETİLEN MALLARIN İHRAÇ EDİLMESİ DURUMU

Üretilen mallarla ilgili olarak; 

• bu mallar ister ihraç edilsin ister yurtiçinde satılsın, bunlara ilişkin satış kazancı 1 puanlık indirimden yararlanır.

• öte yandan, üretilen malların aynı zamanda ihraç edilmesinde de, üretim kazancına tanınan 1 puan uygulanacak, diğer bir deyişle bu kazançlara ilave puan indirimi uygulanmayacaktır.

1 PUAN İNDİRİMİNE TABİ KAZANÇLAR YANINDA BU İNDİRİMDEN YARARLANMAYAN KAZANÇLARIN DA BULUNMASI DURUMU

1 puanlık kurumlar vergisi indiriminden yaralanabilecek üretim ve/veya ihracat kazancının yanında, bu indirimden yararlanamayan kazançların da bulunması durumunda, indirimli kurumlar vergisine tabi olacak kurumlar vergisi matrah kısmı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

(Üretim nedeniyle) İndirimli Oran Uygulanacak Matrah Kısmı =

(Kurumlar Vergisi Matrahı) * (Üretim Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı)

Ve/Veya (ihraç kazancı için hesaplama yapılıyorsa),

(İhracat nedeniyle) İndirimli Oran Uygulanacak Matrah Kısmı =

(Kurumlar Vergisi Matrahı) * (İhracat Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı)

Yukarıdaki formüle göre hesaplama yapılırken aşağıdaki sınırlamalar dikkate alınmalıdır:

• Diğer faaliyet kazançlarından (1 puanlık indirimden yararlanamayan kazançlar) zarar edilmesi nedeniyle, “Ticari Bilanço Karının” 1 puanlık indirimden yararlanabilecek “üretim ve ihracat toplam kazancından” düşük olması söz konusu ise, bu durumda formülde geçen (Üretim Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı) ve/veya (İhracat Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı) işlemi sonucu elde edilen oran %100’den fazla olabilir. Bu durumda, bu oran en fazla %100 alınmalıdır.

• Her halükarda, 1 puan indiriminden yararlanacak matrah, üretim veya ihracat kazanç tutarı ve/veya kurumlar vergisi matrahını aşamayacaktır.

• 1 puanlık indirimden yararlanabilecek ihracat faaliyeti kazancının bir kısmı (örneğin yurtdışına yapılan mühendislik, muhasebe vs. hizmet gelirleri) veya üretim faaliyetlerinin kazancının tamamı veya bir kısmı (serbest bölge üretim kazancı gibi) zaten kurumlar vergisinden istisna ise, yukarıda bahsedilen formüle göre indirime tabi matrah hesaplaması yapılırken, istisna tutarı hem “ihracat/üretim kazancı” hem de “ticari bilanço karı” tutarlarından mahsup edilecektir.

Muhasebe Kayıtları ile İlgili Hususlar

1 puanlık kurumlar vergisi indiriminden yararlanacak üretim kazancı ve/veya ihracat kazancının tespitine imkan verecek şekilde, bu faaliyetlere ilişkin hasılat, maliyet ve giderlerin kayıtlarda ayrı ayrı izlenmesi gerekir. Müşterek genel giderler ise, uygun bir dağıtım anahtarı kullanılarak indirimden yararlanacak faaliyete paylaştırılmalıdır. Müşterek kullanılan tesisat, makine ve ulaşım araçlarına ilişkin amortisman, işte kullanıldıkları gün sayısına göre, bu şekilde uygun değilse müşterek genel giderlerle birlikte paylaştırılır.

DİĞER ORTAK HUSUSLAR

1 puanlık kurumlar vergisi indirimi hesaplamasında aşağıdaki hususlar da göz önünde bulundurulmalıdır.

• Farklı nitelikte üretim olsa da, tüm üretim kazancı (zararı) toplu olarak dikkate alınacaktır.

• Farklı nitelikte ihraç yapılmış olsa da, tüm ihracat kazancı (zararı) toplu olarak dikkate alınacaktır.

• 1 puanlık kurumlar vergisi indirimi kurumlar vergisi kanununun 32’inci maddesinde düzenlenmiştir. Aynı maddede başka indirim varsa (örneğin, payları ilk defa Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görenlere belli şartlarla 2 puanlık kurumlar vergisi indirimi bu maddede tanınmıştır) önce diğer indirimler uygulanacak ve sonra ilave 1 puanlık indirim uygulanacaktır.

• Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlarla ilgili olarak indirimli kurumlar vergisinden yararlanılıyorsa, önce bu 1 puanlık indirim uygulanacak kalan kurumlar vergisi oranına ise belgede öngörülen indirim uygulanacaktır.

• 1 puanlık indirimden yararlanacak üretim ve ihracat faaliyetinden doğan alacaklarla ilgili ortaya çıkan kur farkı, faiz ve benzeri gelirler de bu vergi indirimi kapsamına dahil edilir. Ancak, söz konusu alacakların tahsilinden sonra ortaya çıkan söz konusu gelirler bu 1 puanlık indirimli kurumlar vergisi oranından yararlanamaz.

ÖRNEKLER

Konu ile ilgili birkaç örnek aşağıda verilmiştir. Daha fazla açıklama ve örnek için Bültenin başlarında bahsedilen 20 No.lu Tebliğe bakılabilir.

Örnek 1: (A) Ltd.Şti.’nin 2022 yılı kurumlar vergisi matrahı 1.000.000 TL’dir. 2022 yılı kazancının tamamı ihracat faaliyetinden kaynaklanmıştır. Bu durumda, 2022 yılı matrahı olan 1.000.000 TL tutara uygulanacak kurumlar vergisi oranı, indirimli olarak %22 (=%23 - %1) olacaktır.

Örnek 2: (A) Ltd.Şti.nin 2022 yılı kurumlar vergisi matrahı 1.000.000 TL’dir. 2022 yılı kazancının tamamı üretilen malların yurt içi satışı faaliyetinden kaynaklanmıştır. Bu durumda, 2022 yılı matrahı olan 1.000.000 TL tutara uygulanacak kurumlar vergisi oranı, indirimli olarak %22 (=%23 - %1) olacaktır.

Örnek 3: (A) Ltd.Şti.’nin 2022 yılı kurumlar vergisi matrahı 1.000.000 TL’dir. 2022 yılı kazancının tamamı üretilen malların ihracatı faaliyetinden kaynaklanmıştır. Bu durumda, 2022 yılı matrahı olan 1.000.000 TL tutara uygulanacak kurumlar vergisi oranı, indirimli olarak %22 (=%23 - %1) olacaktır.

Örnek 4: (A) Ltd. Şti 2022 yılı kurumlar vergisi beyanı aşağıdaki gibidir:

TİCARİ BİLANÇO KARI: 2.100.000

- Üretilen malın ihracından elde edilen kazanç 900.000

- Üretilen malın yurt içi tesliminden elde edilen kazanç (zarar) (100.000)

- Yurt içinden satın alınan ticari malın ihracından elde edilen kazanç 700.000

- Satın alınan ticari malın yurt içinde satışından elde edilen kazanç 600.000

KKEG: 200.000

MATRAH: 2.300.000İndirimli oran uygulanacak matrah hesabı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

a) Üretim kazancı nedeniyle indirimli oran uygulanacak matrah:

= (Kurumlar Vergisi Matrahı) * (Üretim Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı)

= 2.300.000 * ((900.000 – 100.000) / 2.100.000)= 2.300.000 * %38

= 874.000

b) İhracat kazancı nedeniyle indirimli oran uygulanacak matrah:

= (Kurumlar Vergisi Matrahı) * (İhracat Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç / Ticari Bilanço Karı)

= 2.300.000 * (700.000 / 2.100.000)

= 2.300.000 * %33

= 693.000

Buna göre, 1.567.000 (=874.000 + 693.000) TL’lik matrah kısmı üzerinde indirimli orana göre 344.000 (=1.567.000 * %23-%1) TL kurumlar vergisi hesaplanacaktır.

Matrahın kalan kısmı olan 733.000 (=2.300.000 – 1.567.000) TL ise üzerinden ise normal oranda 168.590 (733.000 * 23%) TL kurumlar vergisi hesaplanacaktır.